बिक्री कला र विज्ञान दुवै हो

बिक्री कला हो किनकी तिमी आशा नगरिएका मानिसहरुलाई भेटिरहेका हुन्छौ, कुरा गरिरहेका हुन्छौ । तिनीहरु चेतना भएका जीवात्माहरु हुन् । चेतना अचर रुपमा तर्कमा प्रवेश गर्छ । यसको व्याख्याका लागि सिर्जनात्मकता चाहिने भएकाले पनि यो कला हो । राम्रो व्यावसायी आफूलाई हरेक पक्षबाट नयाँ र अद्वितिय देखाउन चाहान्छ । यो विज्ञान पनि हो । यसका लागि निश्चित तह र अवस्था पार गर्नर्ुपर्छ । बिक्री गर्न सक्ने अनुपात वृद्धि भइरहेको हुन्छ । यो केही खास सिद्धान्तमा आधारित भएकाले यो विज्ञान पनि हो, जसले उस्तै खालका परिणामहरु दिन्छ । 

 
बिक्रीको रहस्यबाट बाहिर आउने हो भने यो कला र विज्ञान दुवै हो । यसको अर्थ नतिजाका लागि हामीले केही निश्चित सिद्धान्त र प्रक्रियाहरु पार गर्नर्ुपर्छ भन्ने नै हो ।     
 
एउटा मानिस चाहेर पनि व्यावासायिक डाक्टर बन्न सक्दैन । उसले मेडिकल स्कुलमा पढ्नर्ैपर्छ, क्षमता हुनर्ैपर्छ , तालिम आर्जन गर्नैपर्छ । त्यसैगरी राम्रो बिक्रेताले पनि वैज्ञानिक र नवीन रुपले बिक्रीका लागि अपनाइने कला जान्नर्ैपर्छ ।   
 
 व्यावसायिक बिक्रेताका महत्वपर्ूण्ा गुणहरु   
 
१) स्वस्थ र आत्मसम्मान भएको एउटा व्यावसायी निश्चित उद्देश्यले बाँचेको हुन्छ । ग्राहक उसको पहिलो प्राथमिकता हो र कमिशन दोस्रो । तिनीहरु आफैंमा आफ्नो कार्यकुशलताप्रति गर्व हुन्छ । यही गर्वका कारण तिनीहरु ग्राहकहरुलाई शक्तिशाली अवस्थामा देख्छन् र विनम्र व्यवहार गर्छन् ।   
 
 
    २) राम्ररी सन्देश दिनसक्ने सुन्ने र बुझाउने शैली । तिनीहरुलाई सोधिएको प्रश्न राम्ररी सुन्छन् र ग्राहकको समस्या पहिचान गरी समाधान दिन्छन् । जो बिक्रेता व्यावसायिक छैन । ऊ धेरै डुल्छ र अन्त्यमा व्यापार नै गर्न नसक्ने अवस्थामा पुग्छ । ग्राहकका आवश्यकता र चाहना पत्ता लगाउँछ । उसले उनीहरुलाई सहयोग गर्छ, नियन्त्रण गर्न वा प्रभावमा लिन चाहाँदैन ।   
 
 
 
 

३) विश्वास र अठोट व्यावसायिक विक्रेता उसको उत्पादनप्रति इमान्दार र उत्साहीत हुन्छ । हरेक बिहान ऊ ग्राहकको समाधानको खोजीमा निस्कन्छ । जसले उसको सामान प्रयोग गरिरहेको छैनन्, तिनीहरुले महत्वपर्ूण्ा कुरा गुमाइरहेका छन् भनेर सोच्छ । 
 
 
 
 
 
४) आफ्नो कम्पनी र उत्पादनबारे जानकार एकपटक कुकुरको खानेकुरा उत्पादन गर्ने कम्पनीको मालिक एकदमै निराश थियो । किनकी सामान बिक्री भइरहेको थिएन । राष्ट्रिय सम्मेलनमा उसले १०० जनाभन्दा बढीको सङ्ख्यामा बिक्रीकर्ताहरुलाई सम्बोधन गर्दै भन्यो, 'किन हाम्रो उत्पादन बिक्री भइरहेको छैन । हामीसँग राम्रो प्याकिङ्ग र आकर्ष ग्राफिक्स डिजाइन भएका उत्पादनहरु छन् । हामीले प्रशस्त विज्ञापन पनि गर्‍यौं र बिक्रीकर्ताहरुको ठूलो समूह व्यापारका लागि लियौ ।  तर किन कुकुरको खाना बिक्री भइरहेको छैन ।'   
 
बीचबाट एउटा व्यक्ति उठ्यो र भन्यो, 'सर, तपाईंले कहिल्यै कुकुरलाई त्यो खाना मन पर्छ कि पर्दैन भनेर विचार गर्नुभएको छ -'  
 
तिमी त्रि्रो कम्पनी र उत्पादनबारे जानकार रहनर्ुपर्छ । कहीं पनि बढी वचनवद्धता र कहीं सामान नै नपुग्ने हुनुहुँदैन ।   
 
- मूल्य निर्धारण र सामान पुर्‍याउने विषयमा तिमी जिम्मेवार र विश्वस्त हुनर्ुपर्छ ।  
 
-तिमी राम्रो अवस्थामा रहनर्ुपर्छ र समस्याहरुको निदान गर्नर्ुपर्छ ।   
 
- तिमीले त्रि्रो कम्पनीको महत्तता बुझेको हुनर्ुपर्छ । जसले त्रि्रो लचकतालाई अझ प्रष्ट पारोस् । तिमी के कुरामा अडान लिन्छौ र के मा लिदैंनौ भन्ने कुरा प्रष्ट हुनर्ुपर्छ । तिमीले व्यापार गर्न हिंडेको ठाउँको परिस्थितिबारे जानकार हुनर्ुपर्छ ।   
 
  बिक्रीकर्ताहरुले यसो गर्नर्ुपर्छ   
 
१) नयाँ ग्राहक बनाउने   
      २) भइरहेको ग्राहकलाई सुरक्षित राख्ने   
 
३) भइरहेका ग्राहकबाट नयाँ व्यवसाय सुरु गर्ने   
 
४) ग्राहकहरुसँग सम्बन्ध र सहयोग कायम राख्ने   
 
५) ग्राहकहरुको स्थायी स्रोत बन्ने   
 
६) ग्राहकहरुलाई सक्रिय बनाउने र बढी नाफा कमाउन प्रेरित गर्ने   
 
७) बिक्रीपछि मर्मत सम्भार लगायतका सेवा सुविधा प्रदान गर्ने   
 
८) ग्राहकबाट विश्वसनीयता र सद्भावना आर्जन गर्ने   
 
९) आफ्नो कम्पनीबारे बजारका प्रतिक्रियाबारे कम्पनीमा पृष्ठपोषकको काम गर्ने     
 
निरन्तर शिक्षा   
 
करिअर बनाउने सोच भएका व्यावसायीहरुले आफ्नो कार्य क्षेत्र र शैलीमा निरन्तर सुधार गर्नर्ुपर्छ । तिनीहरु नै उत्कृष्ट व्यक्तिहरु हुन् ।   
 
विज्ञहरुले सोच्छन्, जो व्यक्ति आफ्नो शिक्षाका लागि हप्तामा ५ देखि ७ घण्टाको समय छुटयाउँछन्, तिनीहरु ३ देखि ५ वर्षा एउटा क्षेत्रको विज्ञ बनेर निस्कन्छन् । निरन्तर शिक्षाले क्षितिजहरु उर्घार्न सहयोग गर्छ । यसले तिनीहरुमा उत्पादनबारेको ज्ञान अभिवृद्धी गर्छ र मानिसहरुमा मनोविज्ञान बुझ्न मद्दत गर्छ ।   
 
एकपटकको कुरा हो, एउटा काठकाट्ने मानिसले कुनै कम्पनीमा ५ वर्षकाम गर्‍यो तर कहिल्यै प्रोत्साहन पाएन । त्यसको एक वर्षछि कम्पनीले नयाँ मानिसहरु भर्ना गर्‍यो । तर नयाँ मानिसहरुले १ वर्षै प्रोत्साहन पाए । त्यसपछि पहिलेको कामदारले उसको सुपरिवेक्षकलाई सोधेछ, '६ वर्षसम्म मलाई किन प्रोत्साहन भएन -'   
 
सुपरिवेक्षकले उत्तर दियो, 'हामी परिणाममा विश्वास गर्ने कम्पनी हौं । जसले बढी परिमाणमा काम देखायो, उसैलाई प्रोत्साहन गरियो । तिमी पनि धेरै काम देखाऊ अघि बढ ।'   
 
त्यसपछि ऊ गयो र धेरै समय काम गर्न थाल्यो । एकदिन उसले नयाँ मान्छेलाई सोध्यो, 'त्रि्रो काम कसरी माथि गइरहेको छ -'   
 
नया मान्छेले भन्यो, 'म हरेकपटक रुख काटिसकेपछि २ मिनेट मेरो बञ्चरोलाई धारिलो बनाउने काम गर्छु ।'   
 
'तिमीले त्रि्रो बञ्चरोमा कहिले धार लगाएका थियौं -' भनेर उसले सोधेछ ।   
 
त्यसपछि उसले भनेछ, 'ओहो, ६ वर्षघि ।'   
 
यो कथाले सबै कुरा वर्ण्र्ाागर्छ । निरन्तरको शिक्षा भनेको बञ्चरोलाई धार लगाएजस्तै हो । पेशेवरहरु जहिले पनि शैक्षिक कार्यक्रममा हुन्छन्, आफ्नो दिमागरुपी बञ्चरोलाई धार लगाउन ।   
 
पढ्न जानेर पनि नपढ्नुभन्दा पढ्नै नजान्नु धेरै राम्रो हो ।   

Posted on: 2011-Sep-16